Tabliczki gliniane - są to płaskie przypominające kształtem dachówki tabliczki, wyrabiane, jak ich nazwa wskazuje, z gliny i używane jako materiał do pisania. Wykorzystywały ją ludy zamieszkujące Mezopotamię. Słynna biblioteka w Niniwie założona przez króla Assurbanipala w VII w. p.n.e. była wielkim składem takich wysuszonych tabliczek. Zapiski wykonywano odciskając znaki na glinianej tabliczce odpowiednio przyciętą trzciną, później suszono ją na słońcu lub wypalano w piecu.
Papirus - jest to trzcina porastająca przed tysiącami lat deltę Nilu służyła Egipcjanom za pożywienie i opał, wyrabiano z niej lekarstwa, tkano ubrania, żagle; pleciono maty i liny, a wreszcie produkowano wspaniały materiał pisarski i to co najmniej 3 tys. lat .p.n.e.
Zwój papirusowy - książka egipska posiadała formę papirusowego zwoju. Przy jej czytaniu zajęte były obie ręce. Lewą rozwijało się wstęgę papirusu z pałeczki, prawą zaś trzeba ją było nawijać na drugą pałeczkę. Rolki papirusu przechowywano w specjalnych skrzynkach.
Przykład: „Egipska Księga Umarłych” spisana hieroglifami na papirusie.
Tabliczki woskowe - były to płaskie kawałki drewna, ujęte w nieco wyższą ramkę i powleczone dość grubą warstwą wosku. Łączono je rzemykiem lub sznurkiem, który przewlekano przez wywiercony w ramce otwór. Takie woskowe książki powstawały w starożytnej Grecji oraz Rzymie.
Przykład - na tabliczkach woskowych pisano ostrym końcem trzcinowego albo metalowego rylca, jego drugi koniec służył do zacierania pisma na tabliczce np. w razie pomyłki. Rzymskie przybory pisarskie: stylus, pióra i kałamarz na sepię.
Kodeks - forma książki powstała jeszcze w starożytnym Rzymie, która skutecznie wyparła zwój oraz tabliczki woskowe. Wszedł w w użycie wraz z upowszechnieniem się pergaminu, który dawał się składać w rezultacie czego otrzymywano coś w rodzaju zeszytu. Postać ta okazała się daleko bardziej praktyczna i przetrwała do chwili obecnej.
Książka rękopiśmienna - średniowieczne książki powstawały głównie w klasztorach, na dworach władców, ośrodkach uniwersyteckich. Pisano je w specjalnych salach zwanych skryptoriami. Wśród zajmujących się tymi pracami zakonników istniała ścisła specjalizacja – jedni pisali , inni zdobili, a jeszcze inni zajmowali się oprawianiem.
Inicjał - jest to wyróżniona wielkością lub zdobieniem pierwsza litera tekstu w średniowiecznej księdze rękopiśmiennej. Oprawa - średniowieczne księgi były oprawione w okładki z deski, często pokryte skórą, pięknie zdobione. Księgi te zapięte na klamry ze względu na dużą wartość były w bibliotekach przypinane do pulpitu za pomocą łańcucha.
Wynalazek druku - Jan Gutenberg uważany jest za wynalazcę ruchomej czcionki drukarskiej. W 1445 roku, w Moguncji powstał pierwszy druk tzw. „Księga Sybilli”, a w latach 1454-1455 kolejny, „Biblia”.
Inkunabuły - inkunabuł jest to druk pochodzący z początkowego okresu drukarstwa, tzn. wydany przed 1500 r., przypominający średniowieczny rękopis.
Przykład: Inkunabuł ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Lublinie
Czasy współczesne - obecnie książka nie występuje jedynie w postaci dokumentu graficznego. Książka jest nośnikiem informacji, które możemy nagrać na kasetę, płytę DVD.
• Książka mówiona na kasecie audio czy płycie CD, w formacie MP3 lub innym, e-book (książka internetowa) - to współczesne przekazy informacji.
E-książki mają swoje zalety:
• aktualność informacji,
• niższy koszt pozyskiwania informacji,
• system wyszukiwawczy znacznie skuteczniejszy niż w tradycyjnej książce,
• nieograniczona objętość dokumentu (nie wpływająca dodatkowo na jakość korzystania),
• dostęp do informacji dla osób o różnorakich upośledzeniach,
• dodatkową zaletą e-booków jest to, że zajmują mało miejsca na półce. Można trzymać całą bibliotekę, na dysku zwykłego domowego komputera.
E-książki mają również wady:
• większe wymagania urządzeń elektronicznych, których używanie wiąże się z określonym
poziomem kultury technicznej.
• koszt nabycia urządzenia (komputera czy specjalistycznego odtwarzacza).
• niedostateczna ciągle jakość wyświetlaczy, powodujące szybsze zmęczenie czytającego i
wolniejsze czytanie
• ograniczona przenośność, aczkolwiek nie dotyczy to już w zasadzie notebooka czy czytnika
książek elektronicznych.
• ograniczenia ekonomicznej infrastruktury (zwłaszcza systemu rozliczeń), zniechęcające
wydawców do znacznie intensywniejszego zagospodarowywania nowych możliwości.
• brak wystarczająco skutecznych technik i technologii ułatwiających korzystanie z mediów
elektronicznych osobom niepełnosprawnym (w szczególności syntezy dźwięku).
• mało skuteczne techniki zabezpieczania praw autorskich.
